Άρθρα ανά μήνα: Μάρτιος 2012
Μιχαήλ Μπακούνιν : Η θεωρία του Ρουσώ για το κράτος – 5ο μέρος .
Επομένως, κάθε κράτος ,ομοσπονδιοποιημένο ή μη, θα επεδίωκε την -στο μέγιστο βαθμό- ισχυροποίησή του. Πρέπει να ισοπεδώσει αντί να ισοπεδωθεί, να κατακτήσει αντί να κατακτηθεί, να υποδουλώσει αντί να υποδουλωθεί, αφού δύο εξουσίες παρόμοιες και συνάμα τόσο ξένες μεταξύ τους , δε θα μπορούσαν να συνυπάρξουν δίχως να αλληλοκαταστραφούν.
Άρα το κράτος είναι η πιο κατάφωρη, η πιο κυνική και η πιο πλήρης άρνηση της ανθρωπιάς. Κομματιάζει την οικουμενική και πανανθρώπινη αλληλεγγύη, κάνοντας κάποια από αυτά να συνεταιρίζονται με μόνο σκοπό αυτόν της καταστροφής, της κατάκτησης και της υποδούλωσης όλων των υπόλοιπων. Προστατεύει μόνο τους δικούς του πολίτες, αναγνωρίζει ανθρώπινα δικαιώματα, ανθρωπιά, πολιτισμό, μόνο μέσα στα σύνορά του. Από τη στιγμή που δεν αναγνωρίζει δικαιώματα άλλα από αυτά που ορίζει, αλαζονικά “αποκτά” το δικαίωμα να εξασκεί την πιο θηριώδη απανθρωπιά έναντι όλων των ξένων πληθυσμών, τους οποίους μπορεί να λεηλατεί, να εξολοθρεύει ή να υποδουλώνει κατά βούληση. Αν κάποιες φορές φαίνεται γενναιόδωρο απέναντί τους, αυτό δεν οφείλεται σε κάποια αίσθηση καθήκοντος, γιατί δεν έχει καθήκοντα παρά μόνο απέναντι στον εαυτό του σε πρώτη φάση , κι έπειτα απέναντι σε αυτά από τα μέλη του που ελεύθερα το σχημάτισαν, που ελεύθερα συνεχίζουν να αποτελούν μέρος του, ή ακόμα όπως πα΄ντα συμβαίνει στην ιστορία , σε αυτούς που γίνονται υποκείμενά του. Καθώς δεν υπάρχει σε ισχύ κάποιος διεθνής νόμος, και δεν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει με τρόπο μεστό νοήματος και ρεαλιστικό χωρίς να υποβαθμίζει από τα θεμέλιά της την αρχή της απόλυτης κυριαρχίας του κράτους, το κράτος δεν έχει υποχρεώσεις έναντι των ξένων πληθυσμών. Αν λοιπόν φερθεί σε έναν υπό κατοχή πληθυσμό με απάνθρωπο τρόπο, αν τον λεηλατεί ή τον εξολοθρεύει μόνο κατά το ήμισυ, αν δεν τον μειώνει ως το χαμηλότερο βαθμό σκλαβιάς, αυτό μπορεί να είναι μια πολιτική πράξη εμπνευσμένη από σύνεση ή και καθαρή μεγαλοψυχία , ποτέ όμως δε γίνεται από αίσθημα καθήκοντος, επειδή το κράτος έχει απόλυτο δικαίωμα στην κατά βούληση κατ-ανάλωση των κατακτημένων πληθυσμών.
Η κατάφωρη άρνηση της ανθρωπιάς, που συνιστά την ουσία του κράτους, είναι ,από την οπτική γωνία του κράτους, το υπέρτατο καθήκον του και η υπέρτατη αρετή του. Φέρει το όνομα πατριωτισμός και συνιστά ολόκληρη την ανυπέρβατη ηθική του κράτους. Την αποκαλούμε ανυπέρβατη ηθική, επειδή συνήθως πηγαίνει πέρα από το επίπεδο της ανθρώπινης ηθικής και δικαιοσύνης, είτε της κοινότητας είτε του ατόμου, και κατά τον ίδιο τρόπο συχνά βρίσκεται σε αντίθεση με αυτές.
Μιχαήλ Μπακούνιν : Η θεωρία του Ρουσώ για το κράτος – 4ο μέρος .
Τί απομένει λοιπόν για να θεσπίσει την ηθική τους; Το συμφέρον του Κράτους και τίποτα άλλο. Από αυτήν την οπτική, που τυχαίνει με ελάχιστες εξαιρέσεις, να υπήρξε αυτή των ηγετών, των ισχυρών κάθε εποχής και χώρας, από αυτήν την οπτική λέω, οτιδήποτε συμβάλλει στη διατήρηση, το μεγαλείο και την ισχύ του κράτους, όσο ανίερο ή ηθικά αποτροπιαστικό και αν φαντάζει, αυτό είναι το”καλό”. Κι αντίστροφα, ό,τι αντιτίθεται στα συμφέροντα του κράτους, όσο “ιερό” ή οτιδήποτε άλλο κι αν είναι, αυτό είναι το “κακό”. Αυτή είναι η κοσμική ηθική και πρακτική κάθε κράτους.
Το ίδιο συμβαίνει και με το κράτος που βασίζεται στη θεωρία του κοινωνικού συμβολαίου. Σύμφωνα με τη λογική αυτή, τα καλά και τα δίκαια ξεκινούν μόνο με το συμβόλαιο – στην ουσία δεν είναι παρά το περιεχόμενο και ο σκοπός του συμβολαίου. Δηλαδή, το κοινό συμφέρον και το δημόσιο δικαίωμα όλων των ατόμων που συνδιαμόρφωσαν το συμβόλαιο, εξαιρουμένων όλων όσων παραμένουν εκτός συμβολαίου. Δεν είναι επομένως τίποτα παρά η μεγαλύτερη ικανοποίηση για το συλλογικό εγωτισμό ενός ιδιαίτερου και απαγορευμένου συνεταιρισμού, ο οποίος ,έχοντας ιδρυθεί πάνω στη μερική θυσία του ατομικού εγωτισμού του κάθε μέλους του, αποβάλλει εκ των πραγμάτων ως ξένους και φυσικούς εχθρούς την τεράστια πλειοψηφία των ανθρώπων, άσχετα αν αυτή είναι ή όχι οργανωμένη με ανάλογο τρόπο.
Η ύπαρξη ενός κυρίαρχου αποκλειστικού κράτους, προϋποθέτει απαραίτητα την ύπαρξη, και αν χρειαστεί προκαλεί τον σχηματισμό κι άλλων τέτοιων κρατών, αφού είναι φυσικό πως τα άτομα που βρίσκονται εκτός αυτού, η ελευθερία και η ύπαρξή τους, απειλούνται από αυτό και θα έπρεπε με τη σειρά τους να συνεταιριστούν εναντίον του. Έτσι λοιπόν η ανθρωπότητα χωρίζεται σε έναν απροσδιόριστο αριθμό ξένων κρατών, όλων εχθρικών και αλληλοαπειλούμενων.
Δεν υπάρχει κοινό δίκαιο ή οποιουδήποτε είδους κοινωνικό συμβόλαιο μεταξύ τους. Αλλιώς θα έπαυαν να είναι ανεξάρτητα κράτη και θα γινόντουσαν ομοσπονδιοποιημένα μέλη ενός μεγάλου κράτους.
Εκτός όμως κι αν αυτό το κράτος επρόκειτο να περικλείει όλη την ανθρωπότητα, θα ερχόταν αντιμέτωπο με άλλα μεγάλα κράτη, κάθε ένα ομοσπονδιοποιημένο στο εσωτερικό του και φέρον το ίδιο φορτίο αναπόφευκτης εχθρότητας. Ο πόλεμος θα εξακολουθούσε να παραμένει ο υπέρτατος νόμος, μια αναπόφευκτη συνθήκη ανθρώπινης επιβίωσης.
Μιχαήλ Μπακούνιν : Η θεωρία του Ρουσώ για το κράτος – 3ο μέρος .
Από την πλευρά του συστήματος που εξετάζουμε, η διάκριση μεταξύ καλού και κακού δεν υπήρχε πριν την κατάληξη του συμβολαίου, όταν κάθε άτομο έμενε βαθιά στην απομόνωση της ελευθερίας του ή των απόλυτών του δικαιωμάτων, μη λαμβάνοντας υπ’όψη τους συνανθρώπους του, εκτός από αυτούς που του υπαγόρευαν η αδυναμία και η δύναμή του. Δηλαδή η σοφία και το συμφέρον του. Εκείνη την εποχή, ακολουθώντας ακόμη την ίδια θεωρία, ο εγωτισμός ήταν ο υπέρτατος νόμος, το μόνο δίκαιο. Το καλό καθοριζόταν από την επιτυχία, η αποτυχία ήταν το μόνο κακό, και η δικαιοσύνη ήταν απλά η καθιέρωση του τετελεσμένου γεγονότος, ανεξάρτητα πόσο σκληρό, φρικτό ή άδοξο ήταν αυτό, ακριβώς δηλαδή όπως είναι τα πράγματα τώρα στην πολιτική ηθική που επικρατεί στην Ευρώπη σήμερα.
Η διάκριση μεταξύ καλού και κακού σύμφωνα με αυτό το σύστημα, ξεκινά μοναχά με την κατάληξη του κοινωνικού συμβολαίου.
Επομένως, αυτό που είχε αναγνωριστεί ως θεσμοθέτηση του κοινού συμφέροντος, διακηρύχθηκε ως καλό, και ο,τιδήποτε αντίθετο σε αυτό ως κακό. Τα συμβαλλόμενα μέλη έγιναν πολίτες και υπάχθηκαν σε μια λίγο ή πολύ επίσημη υιοθέτηση, απ΄όπου απέρρεε μια υποχρέωση : Να υποτάξουν τα προσωπικά τους συμφέροντα στο κοινό καλό, σε ένα συμφέρον αδιαχώριστο από όλα τα άλλα. Τα δικαιώματά τους διαχωρίστηκαν από το κοινό δίκαιο, ο μόνος αντιπρόσωπος του οποίου – το κράτος, ενδύθηκε (με) την εξουσία να καταστέλλει όλες τις παράνομες ατομικές εξεγέρσεις, αλλά και με την υποχρέωση να προστατεύει κάθε μέλος του στην άσκηση των δικαιωμάτων του, στο βαθμό που αυτά δεν ήταν αντίθετα προς το κοινό καλό.
Θα εξετάσουμε τώρα πώς θα έπρεπε να είναι το κράτος , έτσι θεσμοθετημένο σε σχέση με τους ομολόγους του, τα άλλα κράτη, όπως και σε σχέση με τους υπηκόους του. Αυτή η εξέταση φαντάζει σε όλους μας ως η πιο χρήσιμη και ενδιαφέρουσα γιατί το κράτος όπως προσδιορίζεται εδώ, είναι ακριβώς το σύγχρονο κράτος, στο βαθμό που έχει διαχωριστεί από τη θρησκευτική ιδέα – το αιρετικό ή αθεϊστικό κράτος που διακηρύσσουν οι σύγχρονοι αρθρογράφοι. Έχουμε λοιπόν : Από τί αποτελείται η ηθική του; Από το μοντέρνο κράτος όπως είπαμε, τη στιγμή που έχει ελευθερωθεί από το ζυγό της εκκλησίας και ακολούθως έχοντας αποτινάξει το ζυγό της οικουμενικής ή κοσμοπολίτικης ηθικής της χριστιανικής θρησκείας- τη στιγμή που δεν έχει ακόμη εισχωρήσει σε αυτό η ανθρωπιστική ηθική ή ιδέα, κάτι που δεν θα μπορούσε ποτέ να κάνει χωρίς να καταστρέψει τον εαυτό του. Γιατί στη διαχωρισμένη ύπαρξη και την απομονωμένη συγκεντροποίησή του, θα ήταν πολύ περιοριστικό να αγκαλιάσει, να περικλείσει τα δικαιώματα και επομένως την ηθική όλης της ανθρωπότητας.
Τα σύγχρονα κράτη έχουν φτάσει σε αυτό ακριβώς το σημείο. Ο χριστιανισμός τους χρησιμεύει μόνο ως πρόσχημα, ή φρασεολογία, ή μέσο εξαπάτησης του αδρανούς πλήθους, γιατί οι στόχοι που κυνηγούν δεν έχουν τίποτα να κάνουν με θρησκευτικά συναισθήματα. Οι μεγάλοι πολιτικοί ηγέτες των καιρών μας, Πάλμερστον, Μουράβιεφ, Βίσμαρκ, Καβούρ, Ναπολέων, σίγουρα γέλασαν πολύ όταν ο κόσμος πήρε στα σοβαρά τις θρησκευτικές τους διακηρύξεις. Ακόμη περισσότερο γέλασαν όταν ο λαός τους απέδωσε ανθρωπιστικά αισθήματα, πράξεις και προθέσεις, δεν έκανα ποτέ όμως το λάθος να χρησιμοποιήσουν δημόσια κάτι που δε θα είχε κανένα νόημα.
Μιχαήλ Μπακούνιν : Η θεωρία του Ρουσώ για το κράτος – 2ο μέρος .
Το κράτος δεν αποτελεί ένα άμεσο προϊόν της φύσης. Αντίθετα με την κοινωνία, δεν προτάσσει το ξύπνημα της λογικής στους ανθρώπους. Οι φιλελεύθεροι λένε πως το πρώτο κράτος δημιουργήθηκε από την ελεύθερη και λογική βούληση των ανθρώπων. Οι άνθρωποι του “δικαίου” το θεωρούν ως έργο του θεού. Σε κάθε περίπτωση κυριεύει την κοινωνία και τείνει να την απορροφήσει πλήρως.
Μπορεί κάποιος να υποστηρίξει ότι καθώς το κράτος αντιπροσωπεύει το δημόσιο καλό, το κοινό συμφέρον όλων, παρακρατά ένα μέρος της ελευθερίας του καθενός με σκοπό απλά να του διασφαλίσει την υπόλοιπη – αυτή όμως η υπόλοιπη, μπορεί να είναι μια μορφή ασφάλειας αλλά δεν είναι ποτέ ελευθερία.
Η ελευθερία είναι ενιαία και αδιαίρετη , κανείς δεν μπορεί να παρακρατήσει ένα μέρος της χωρίς να “σκοτώσει” το σύνολό της. Αυτό το μικρό κομμάτι που παρακρατά; είναι η ουσία της ελευθερίας μου, είναι το σύνολό της. Μέσα από μια φυσική αναγκαία και ακαταμάχητη κίνηση, όλη μου η ελευθερία συγκεντρώνεται με ακρίβεια στο μέρος , όσο μικρό κι αν είναι, που μου στερείς. Είναι η ιστορία της συζύγου του Κυανοπώγωνα, η οποία είχε στη διάθεσή της ένα ολόκληρο παλάτι με πλήρη κι απεριόριστη ελευθερία να μπαίνει οπουδήποτε, να βλέπει και να αγγίζει τα πάντα, εκτός από μια μικρή τρομακτική κάμαρα που η κυρίαρχη θέληση του φρικτού συζύγου της, της είχε απαγορεύσει απόλυτα να μπει. Απαρνήθηκε λοιπόν όλη την πολυτέλεια του παλατιού, και ολόκληρη η ύπαρξή της συγκεντρώθηκε στην τρομακτική μικρή κάμαρα. Άνοιξε την απαγορευμένη πόρτα προσεκτικά, αφού η ελευθερία της εξαρτώταν από αυτήν την πράξη, ενώ παράλληλα η απαγόρευση εισόδου ήταν μια κατάφωρη παραβίαση ακριβώς αυτής της ελευθερίας.
Είναι ακόμη και η ιστορία του Αδάμ και της Εύας. Η απαγόρευση να γευτούν τον καρπό από το δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού, μόνο και μόνο επειδή έτσι το θέλησε ο Κύριος, ήταν μια πράξη στυγνού δεσποτισμού από πλευράς του καλού Κυρίου. Αν οι πρωτόπλαστοι είχαν υπακούσει, ολόκληρη η ανθρώπινη φυλή θα είχε παραμείνει προσκολλημένη στην πιο εξευτελιστική σκλαβιά. Η ανυπακοή τους μας εξανθρώπισε και μας έσωσε. Δική τους ήταν, στη γλώσσα της μυθολογίας, η πρώτη πράξη ανθρώπινης ελευθερίας.
Θα μπορούσε κάποιος να πει –μπορεί το κράτος, το δημοκρατικό κράτος που βασίζεται στην ελεύθερη συναίνεση όλων των πολιτών του, να είναι η άρνηση της ελευθερίας του; Και γιατί όχι; Αυτό εξαρτάται από την αποστολή και την ισχύ που οι πολίτες παρέδωσαν στο κράτος. Ένα δημοκρατικό κράτος βασισμένο στην οικουμενική συναίνεση, θα μπορούσε να είναι πολύ δεσποτικό, ακόμη πιο δεσποτικό κι από ένα μοναρχικό, αν υπό το πρόσχημα της αντιπροσώπευσης της θέλησης όλων, επρόκειτο να καταπατήσει την ελεύθερη θέληση και βούληση του κάθε μέλους του.
Παρ’ όλα αυτά, ας υποθέσουμε πως κάποιος λέει ότι το κράτος δεν περιορίζει την ελευθερία των μελών του, παρά μόνο όταν τείνει προς την αδικία ή το κακό. Προλαμβάνει τα μέλη του από το να αλληλοσκοτωθούν, να αλληλολεηλατηθούν, να προσβάλουν και γενικά να πονέσουν ο ένας τον άλλο, αφήνοντάς τους παράλληλα πλήρη ελευθερία να κάνουν το καλό. Αυτό μας ξαναφέρνει στην ιστορία της γυναίκας του Κυανοπώγωνα, ή αυτή του απαγορευμένου καρπού : Τί είναι καλό και τί κακό;
Μιχαήλ Μπακούνιν : Η θεωρία του Ρουσώ για το κράτος.
Το δοκίμιο αυτό πρωτοεμφανίστηκε στην έκδοση του Σαμ Ντόλγκοφ “Ο Μπακούνιν για τον Αναρχισμό”, δημοσιευμένο το 1980 από τις εκδόσεις Black Rose Books , Montreal. H έκδοση από την οποία έγινε η μετάφραση, έγινε τον Οκτώβρη του 1997. Για τη παρούσα μετάφραση η οποία θα ολοκληρωθεί σε αρκετά κομμάτια – Πυράνχας Βόλος 2010.
Έχουμε ήδη πει πως ο άνθρωπος δεν είναι απλά το πιο ατομιστικό ον στη γη – είναι συνάμα και το πιο κοινωνικό. Ήταν μεγάλο λάθος από πλευράς του Ζαν Ζακ Ρουσώ να θεωρεί πως η πρωτόγονη κοινωνία θεμελιώθηκε μέσω μιας ελεύθερης συμφωνίας μεταξύ των αγρίων. Δεν είναι όμως ο μόνος που το έχει πει. Η πλειοψηφία των νομομαθών και σύγχρονων αρθογράφων, είτε της σχολής του Καντ είτε οποιασδήποτε άλληςατομικστικής και φιλελεύθερης σχολής, αυτοί που δεν αποδέχονται την ιδέα μιας κοινωνίας βασισμένης στο θεϊκό δικαίωμα των θεολόγων, ούτε μιας κοινωνίας καθορισμένης από τη χεγκελιανή σχολή ως μια λίγο ή πολύ μυστική πραγματοποίηση της αντικειμενικής ηθικής, ούτε την φυσιοκρατική αντίληψη μιας πρωτόγονης κοινωνίας ζώων, όλοι δέχονται θέλοντας και μη και ελλείψει οποιασδήποτε άλλης βάσης, την σιωπηρή συμφωνία ή συμβόλαιο, ως το σημείο εκκίνησής τους.
Σύμφωνα με τη θεωρία του κοινωνικού συμβολαίου, οι πρωτόγονοι που απολαμβάνουν την απόλυτη ελευθερία μόνο στην απομόνωση, είναι από τη φύση τους αντικοινωνικοί. Όταν υποχρεώνονται να συνεργαστούν, καταστρέφουν ο ένας την ελευθερία του άλλου. Η πάλη αυτή μπορεί να οδηγήσει στην αλληλοεξόντωση. Προκειμένου να μη συμβεί αυτό, καταλήγουν σε ένα συμβόλαιο επίσημο ή μη, με το οποίο παραδίδουν ένα μέρος της ελευθερίας τους για να διασφαλίσουν την υπόλοιπη. Αυτό το συμβόλαιο γίνεται το θεμέλιο της κοινωνίας ή καλύτερα του κράτους, γιατί πρέπει να κάνουμε σαφές ότι σε αυτήν τη θεωρία δεν υπάρχει χώρος για την κοινωνία. Μόνο το κράτος υπάρχει-ή πιο σωστά- η κοινωνία έχει απορροφηθεί από το κράτος.
Η κοινωνία είναι η φυσική μορφή ύπαρξης της ανθρώπινης συλλογικότητας, ανεξαρτήτως οποιουδήποτε συμβολαίου. Αυτοκυβερνάται μέσω των εθίμων ή των παραδόσεων, αλλά ποτέ μέσω των νόμων. Προοδεύει αργά υπό την ώθηση που δέχεται από τις ανθρώπινες πρωτοβουλίες και όχι από τη σκέψη ή τη θέληση του νομοθέτη. Υπάρχουν πολλοί νόμοι που την κυβερνούν χωρίς να το γνωρίζει, αυτοί όμως είναι φυσικοί νόμοι που ενυπάρχουν στο κοινωνικό σώμα, τόσο απλά όσο οι φυσικοί νόμοι ενυπάρχουν στα υλικά σώματα. Οι περισσότεροι από αυτούς τους νόμους παραμένουν άγνωστοι μέχρι σήμερα. έχουν όμως κυβερνήσει την ανθρώπινη κοινωνία από τη γέννησή της, ανεξάρτητα από τη σκέψη και τη θέληση αυτών που την αποτελούσαν. Δε θα έπρεπε λιπόν να συγχέονται με τους πολιτικούς και δικαστικούς νόμους κάποιας νομοθετικής εξουσίας, νόμοι οι οποίοι υποτίθεται πως είναι η λογική συνέπεια του πρώτου συμβολαίου που συνειδητά διαμόρφωσαν οι άνθρωποι.
Πώς μοιάζει η Δημοκρατία;
Μετάφραση αποσπάσματος από έκδοση του Venomous Butterfly. Ολόκληρο το κείμενο, στα αγγλικά υπάρχει εδώ http://digitalelephant.blogspot.com/search/label/WHAT%20DEMOCRACY%20LOOKS%20LIKE
Ποιος είναι;
Όταν κάποιος μιλά για ολοκληρωτισμό, η σκέψη κατευθείαν πηγαίνει σε μορφές αδιάλλακτης κυριαρχίας η οποία έχει προσωποποιηθεί ιστορικά στη φιγούρα ενός δικτάτορα. Χίτλερ, Μουσολίνι, Φράνκο, Στάλιν, Τσαουσέσκου, Μάο, Πινοσέτ : Είναι όλοι παραδείγματα από ένα όχι και πολύ μακρινό παρελθόν που παρ’ όλα αυτά, θεωρείται δύσκολο να επαναληφθεί. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων λίγων χρόνων, βιώσαμε το τέλος της εποχής της ατομικής δικτατορίας ως εκείνο το καθεστώς που τυγχάνει καθολικής καταδίκης. Και στα λίγα μέρη στον κόσμο που επιβιώνουν ακόμη καθεστώτα οδηγούμενα από “ισχυρούς ηγέτες”, προχωρά -χωρίς πολλή συζήτηση- η τάση αντικατάστασής τους από τις σύγχρονες δημοκρατίες. Ο Φύρερ, ο Ντούτσε και οι όμοιοί τους, αναγκάστηκαν να δώσουν τη θέση τους σε κάτι εξαϋλωμένα και ψυχρά συστήματα κυριαρχίας, χωρίς εκπλήξεις, από τα οποία το ανθρώπινο στοιχείο είναι σχεδόν ολοκληρωτικά εξαφανισμένο. Μια δικτατορία όμως -ένα ολοκληρωτικό σύστημα- δεν χρειάζεται απαραίτητα την καθοδήγηση ενός και μόνο ατόμου για να θεωρείται ως τέτοια. Οποιοδήποτε καθεστώς στο οποίο η εξουσία συγκεντρώνεται απόλυτα στα χέρια μιας ομάδας ανθρώπων, που έτσι φτάνουν να έχουν τον έλεγχο κάθε πτυχής της ζωής όλων, μπορεί να χαρακτηριστεί έτσι. Από αυτό προκύπτει ότι το πιο σημαντικό στοιχείο σε ένα ολοκληρωτικό σύστημα, δεν είναι τόσο το ποιος κρατάει την εξουσία , όσο το πώς αυτή ασκείται. Δεν έχουν σημασία οι λόγοι που επικαλείται ένα τέτοιο σύστημα για να δικαιολογήσει τον απόλυτο έλεγχο, είτε αυτοί είναι η φυλετική καθαρότητα είτε η ανάπτυξη των αγορών. Δεν είναι καν ιδιαίτερα σημαντικό αν ο έλεγχος διασφαλίζεται με τη βία μέσω της παρουσίας τανκς στο δρόμο, ή ευγενικά μέσω της αναισθησίας που προκαλούν τα μίντια. Αυτό που μετράει είναι η αδιάλλακτη εφαρμογή αυτού του ελέγχου σε κάθε πλευρά της ζωής, το γεγονός πως δεν αφήνει παραθυράκια ούτε δυνατότητες απόδρασης.
Έτσι η δημοκρατία η ίδια αποτελεί μια μορφή δικτατορίας – σίγουρα λιγότερο προφανή όχι όμως λιγότερο αποτελεσματική, το αντίθετο – που για να μπορέσει να επιβιώσει οφείλει να επιβάλει τις αξίες της σε κάθε πεδίο , σε κάθε άτομο και κοινωνική τάξη. Από αυτήν την οπτική, πολλοί την θεωρούν ως το τέλεια ολοκληρωτικό σύστημα. Ο βασικός λόγος που έχει πετύχει να αντικαταστήσει τις παλιές και απαρχαιωμένες μορφές εξουσίας , είναι ότι δεν αποτελεί απλά μια κόμη μορφή εξουσίας. Η δημοκρατία ανταποκρίνεται στην ουσία του καπιταλισμού, στη φυσιολογική λειτουργία της κοινωνίας της αγοράς και τις προεκτάσεις της. Στο εσωτερικό της αγοράς δεν υπάρχουν κοινωνικές τάξεις, υπάρχουν μόνο “ελεύθεροι και ίσοι” καταναλωτές. Αυτή η “ελευθερία” και “ισότητα” παίζει ένα βασικό ρόλο στην απόσπαση της συναίνεσης, της συναίνεσης που , στα μάτια των υποστηρικτών της δημοκρατίας , αποτελεί το μεγαλύτερο προσόν της.
Στην πραγματικότητα, τα κλασσικά ολοκληρωτικά καθεστώτα βασίζονται σε μια άσκηση βίας που , παραδόξως , αποτελεί μια βαθιά ένδειξη αδυναμίας. Οι επιβαλλόμενες συνθήκες ζωής είναι ανυπόφορες -όλοι το ξέρουν- κι εξαρτάται από τις δυνάμεις να διατηρήσουν την τάξη ώστε να εμποδίσουν υλικά την πραγματοποίηση μιας διαφορετικής ζωής, μια πιθανότητα που εξακολουθεί να αποτελεί συνειδητή φιλοδοξία της πλειοψηφίας των ανθρώπων. Από την άλλη, στα δημοκρατικά συστήματα εξαλείφεται η δυνατότητα μιας διαφορετικής ζωής. Για να διατηρήσει την τάξη, το δημοκρατικό κράτος δεν χρησιμοποιεί τόσο τα ρόπαλά του, όσο τα όργανα πληροφόρησης. Αυτά δεν αφήνουν σημάδια στο δέρμα, αλλά εκμηδενίζουν προληπτικά κάθε επί-γνώση, εξαφανίζουν κάθε επιθυμία, κατευνάζουν κάθε ένταση. Το άτομο αποσυντίθεται, και η αποξένωσή του από τον κόσμο γίνεται ανεπανόρθωτη.
Χώρος και κεφάλαιο – Αλφρέντο Μπονάνο.
Στίρνερ, άτομο και αναρχισμός.
Βασισμένο στο βιβλίο του Max Stirner ”The Ego and Its Own”,
ΦΥΛΑΚΗ : ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ Ή ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ; τέταρτο μέρος.
Αυτό είναι ξεκάθαρα προς όφελος του Κράτους, το οποίο ήδη πορεύεται στο δρόμο της κατάργησης, έστω κι αν -για λόγους συναίνεσης-δεν την αποκαλεί έτσι. Ήδη στις Η.Π.Α. και το Ηνωμένο Βασίλειο χιλιάδες κρατούμενων έχουν απελευθερωθεί πριν το τέλος της ποινής τους, με τον όρο ότι θα δεχτούν το ηλεκτρονική παρακολούθηση και τον περιορισμό κυκλοφορίας. Στην Αγγλία υπάρχει σε εξέλιξη ένα σχέδιο απελευθέρωσης περίπου 60000 κρατουμένων, οι οποίοι θα κάνουν κάποια απλήρωτη εργασία φορώντας φοσφωρίζοντα τζάκετς όπου λάμπει η φράση κοινοτική αποπληρωμή . Στο Λονδίνο η πρόταση είναι να δουλεύουν σε υποδομές και κτίρια για τους ολυμπιακούς αγώνες του 2012. Oι παραβάτες θα καλούνται να υπογράψουν ένα συμβόλαιο “ακολούθησης ορθού δρόμου”, και σε αυτούς που αποδεικνύονται έμπιστοι θα γίνονται παραχωρήσεις καθώς και επίβλεψη με μηχανές εντοπισμού μέσω δορυφόρου σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η επιστήμη κι η τεχνολογία λοιπόν, μαζί με την ποινική μεταρρύθμιση και τη λογική της “κατάργησης”, στρώνουν το δρόμο για τη νέα πραγματικότητα του ελέγχου.
Όλο και περισσότερα κοινωνικά στρώματα καθίστανται απρόβλεπτα και ο νόμος δεν είναι το κατάλληλο μέσο για να κρατηθούν υπό έλεγχο. Διαχειριστικοί κανόνες εφαρμόζονται ως ηθικοί κώδικες συμπεριφοράς, παίρνοντας τη θέση του νόμου, καθώς η επιστήμη παίρνει τα ηνία στον τομέα του κοινωνικού ελέγχου. Για την επιστήμη οι άνθρωποι είναι προϊόντα αόρατων δυνάμεων και δεν είναι υπεύθυνοι των πράξεών τους. Δεν βρισκόμαστε πλέον στη σφαίρα του ορθολογισμού, του βολονταρισμού και πράξεων θέλησης βασισμένων στο διαφωτισμό και το νόμο. Το να διαπράττει κάποιος ένα έγκλημα είναι σύμπτωμα του ότι είναι άρρωστος ή τρελός, αντικοινωνικός ή ότι απλά παρεκκλίνει. Γίνεται έτσι εγκληματίας που πρέπει να τον επεξεργαστούν για να διορθωθεί και να αναμορφωθεί. Πάνω απ’όλα όμως πρέπει να κρατηθεί μέχρι να σκέφτεται, να αισθάνεται και να πράττει “σωστά”. Στο Ηνωμένο βασίλειο υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι στις φυλακές,όχι επειδή “διέπραξαν κάποιο έγκλημα”, αλλά επειδή παρέβησαν τις Εντολές Αντικοινωνικής Συμπεριφοράς. Αυτό μας φέρνει πίσω στην αρχική συζήτηση σχετικά με την πόλωση του παρόντος πληθυσμού της φυλακής, καθώς και τη διαφοροποίηση και τις ποικίλες βαθμίδες περιορισμών στο βαθμό του εκμηδενισμού, πίσω απ’τους τοίχους της φυλακής.
Ο τελικός στόχος της εξουσίας είναι να εξαφανίσει τις φυλακές, και, για τους αδιόρθωτους παράνομους, τους αποφασισμένους συνειδητούς παραβάτες, οι ειδικές μονάδες που δε χρειάζεται πλέον να προσβάλλουν αθώες ψυχές με το να αποκαλούνται φυλακές, αλλά να προσδιορίζονται, καλύτερα, ως ψυχιατρικά άσυλα.
Ο καιρός δεν είναι πια με το μέρος μας. Πρέπει να δράσουμε τώρα, αναλυτικά, θεωρητικά και πάνω απ’όλα να επιτεθούμε και να καταστρέψουμε την αναδιάρθρωση της καταστολής και του κοινωνικού ελέγχου.
Ο αγώνας εναντίον της φυλακής μπορεί μόνο να είναι επαναστατικός, με σκοπό την καταστροφή της παράλληλα με αυτήν του νόμου, της δικαιοσύνης, της τεχνολογίας του ελέγχου και όλων των άλλων δομών του κράτους και του κεφαλαίου. Αυτό σημαίνει πως πρέπει στην πράξη να δούμε σε βάθος τις εξελίξεις, βάζοντάς τις στο συνολικότερο πλαίσιο του κοινωνικού αγώνα.
Η φυλακή είναι παντού και πρέπει να αναφέρεται σε κάθε αγώνα που διεξάγουμε, εκεί όπου κάθε στιγμή καταστροφής γίνεται στιγμή ελευθερίας, στην οποία κάθε τοίχος φυλακής διαλύεται και γινόμαστε ένα με τους εξεγερμένους, με τους συντρόφους μας.